اعاده دادرسی
“مشکلات حقوقی؟ به ما بسپارید! وکلای حرفهای و با تجربه ما آمادهاند تا بهترین راه حلها را برای شما پیدا کنند.با وکیل در اهواز تماس بگیرید و مشاوره دریافت کنید.”
اعاده دادرسی یکی از روشهایی است که برای شکایت از آراء دادگاهها و تجدیدنظر در حکمهای قضایی استفاده میشود. در این روش، درخواست اعاده دادرسی توسط طرف محکوم علیه (طرفی که متقابلاً در فرآیند و سیر دادرسی حضور داشته است) ارائه میشود و مرجع قضایی قبلی که حکم را صادر کرده است، مجدداً به بررسی و رسیدگی به دعوا میپردازد.
هدف از اعاده دادرسی
هدف از اعاده دادرسی، امکان بررسی دوباره حکم قضایی از جنبههای ماهیتی و قانونی است. با اعاده دادرسی، مرجع قضایی قبلی مجدداً درخواستها، ادعاها، شواهد و مستندات مربوطه را بررسی میکند و حکم خود را مجدداً صادر میکند.
این روش به طرف محکوم علیه فرصت میدهد تا از عدم اشتباه و خطا در حکم قضایی اطمینان حاصل کند. در حقوق کشورهایی مانند ایران، اعاده دادرسی به عنوان یک راه حقوقی برای کاهش خطاها و اشتباهات در تصمیمات قضایی مورد استفاده قرار میگیرد.
با این روش، امکان تجدیدنظر در حکمها و اصلاح آنها به منظور ارائه عدالت بیشتر و حفظ حقوق طرفین فراهم میشود. اعاده دادرسی همچنین ممکن است به عنوان فرجامخواهی، تجدیدنظر خواهی یا واخواهی نیز شناخته شود. اما برای استفاده از این روش، باید طرف محکوم علیه درخواست اعاده دادرسی را در برابر طرف محکوم کننده (مرجع قضایی قبلی) ارائه کند.
انواع اعاده دادرسی
اعاده دادرسی اصلی : اعاده دادرسی اصلی به معنای درخواست مستقل برای اعاده دادرسی است که توسط یکی از طرفین پرونده ارائه میشود، بدون اینکه دعوا در حال حاضر در جریان رسیدگی باشد.
در این حالت، یکی از طرفین پرونده درخواست اعاده دادرسی را بر اساس حکمی که پیشتر صادر شده است، مطرح میکند.
به عنوان مثال : فرض کنید یک حکم قضایی قطعی در پروندهای صادر شده است و هیچ یک از طرفین پرونده در حال حاضر دعوایی در جریان ندارند. در این صورت، یکی از طرفین میتواند درخواست اعاده دادرسی اصلی را تقدیم دادگاه کند.
این درخواست به دادگاهی ارجاع میشود که قبلاً حکم قطعی را صادر کرده است. مفهوم اعاده دادرسی اصلی به این دلیل است که در این حالت، طرف درخواستدهنده به دادگاه درخواست میکند تا پرونده را مجدداً بررسی کرده و حکم قبلی را اصلاح یا تغییر دهد.
این نوع اعاده دادرسی میتواند به منظور رسیدگی دقیقتر به پرونده و ارائه عدالت مناسبتر به طرفین مورد استفاده قرار گیرد.
اعاده دادرسی طاری : اعاده دادرسی طاری یک مفهوم حقوقی است که در بند ب ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی تعریف شده است.
در این حالت، در حین جریان رسیدگی یک دادرسی، حکمی که به عنوان دلیل ارائه شده است و علیه یکی از طرفین صادر شده است، مورد اعتراض قرار میگیرد و طرف متضرر از آن درخواست اعاده دادرسی را مطرح میکند.
در این صورت، اعاده دادرسی طاری در دستور کار دادگاه قرار میگیرد و در طول جریان دادرسی به بحث و بررسی میپردازد.
به عنوان مثال : فرض کنید یک دادرسی در حال برگزاری است و حکمی که به عنوان دلیل ارائه شده است و علیه یکی از طرفین صادر شده است، مورد اعتراض قرار میگیرد. در این صورت، طرف متضرر میتواند در طول جریان دادرسی درخواست اعاده دادرسی طاری را مطرح کند. درخواست اعاده دادرسی طاری به معنای درخواست بررسی و اصلاح حکم قبلی در حین جریان دادرسی است.
اعاده دادرسی طاری در حقوق مدنی به منظور ارائه فرصتی برای طرف متضرر جهت اعتراض و تجدیدنظر در حکم قبلی و اصلاح آن به کار میرود. در این حالت، دادگاه مسئول است که درخواست اعاده دادرسی طاری را در طول جریان دادرسی مورد بررسی قرار دهد و در صورت لزوم، حکم قبلی را اصلاح نماید.
لطفاً توجه داشته باشید که مشاوره حقوقی نیازمند بررسی جزئیات و شرایط حسب مورد است.
پیشنهاد میکنم در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، با وکیل در اهواز یا وکلای متخصص موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید مشورت کنید.
موارد رایج برای درخواست اعاده دادرسی
1- خطاهای قضایی: اعاده دادرسی معمولاً در مواردی که خطاهای جدی در روند قضایی رخ داده است، استفاده میشود. این خطاها ممکن است شامل عدم رعایت روند قانونی، نقض حقوق طرفین، اشتباه در ارزیابی شواهد یا استناد به مقررات قانونی نادرست باشد.
2- ارائه شواهد جدید: اگر در مرحله اولیه دادرسی شواهد جدید یا اطلاعات مهمی که قبلاً در دادگاه مطرح نشده بودند، به دست آید، درخواست اعاده دادرسی میتواند برای موردنظر طرفین مطرح شود.
3- تغییر شرایط: در برخی موارد، شرایط موجود در زمان صدور حکم قضایی میتوانند تغییر کنند و اعاده دادرسی میتواند درخواستی برای بررسی و تجدیدنظر در حکم باشد. به عنوان مثال، اگر شرایط اقتصادی یا اجتماعی تغییر کنند و بر اساس آنها حکم قضایی از تحقق عدالت خارج شود.
4- اشتباه در قضاوت: اگر حکم قضایی بر اساس اشتباهات قضایی، تحلیل نادرست یا قضاوت غلط صادر شده باشد، درخواست اعاده دادرسی میتواند برای تصحیح این اشتباهات مطرح شود.
مهلت درخواست اعاده دادرسی حقوقی
در مورد مهلت درخواست اعاده دادرسی در حقوق ایران، برای افراد مقیم در داخل کشور و افرادی که حکم به صورت حضوری به آنها ابلاغ شده است، مهلت 20 روز است. این مهلت از تاریخ ابلاغ حکم محاسبه میشود و در صورت تمایل به اعاده دادرسی، درخواست باید در طی این 20 روز ارائه شود.
در مورد افراد مقیم خارج از کشور، مهلت برای درخواست اعاده دادرسی دو ماه است. این مهلت از تاریخ انقضای مهلت واخواهی و درخواست تجدیدنظر محاسبه میشود.
با توجه به اینکه حکم به صورت غیابی به این افراد ابلاغ میشود، مهلت آنها از تاریخ انقضای مهلت واخواهی و درخواست تجدیدنظر تعیین میشود.
جهات اعاده دادرسی در امور حقوقی
اعاده دادرسی در امور حقوقی به معنای بازگشت پرونده به دادگاه اصلی جهت بازنگری و دوباره بررسی قضیه است.
برخی از مواردی که میتواند به اعاده دادرسی منجر شود، عبارتند از :
موضوع حکم، مورد ادعای خواهان نبوده باشد: در صورتی که حکم صادر شده بخشی از خواسته خواهان را پوشش ندهد و موردی که خواهان ادعا کرده است، در حکم لحاظ نشده باشد، اعاده دادرسی امکان پذیر است.
حکم بیشتر از میزان خواسته صادر شده باشد: اگر دادگاه در حکم خود مبلغی بیشتر از درخواست خواهان را تعیین کند، خواهان میتواند درخواست اعاده دادرسی کند.
تضاد در مفاد یک حکم: در صورتی که حکم صادر شده تضادی در مفاد داشته باشد و به اصول و مواد متضاد ارجاع کند، اعاده دادرسی ممکن است. تعارض حکم با حکم دیگر: اگر حکم صادر شده با حکم قبلی در خصوص همان دعوا و طرفین آن تضاد داشته باشد ولی بدون سبب قانونی باشد، اعاده دادرسی صورت میگیرد. استفاده از حیله و تقلب: در صورتی که طرف مقابل از حیله و تقلب برای تحقق خواسته خود استفاده کرده باشد و این امر در رای دادگاه تاثیرگذار بوده باشد، اعاده دادرسی ممکن است.
جعلی بودن حکم: در صورتی که بتواند پس از صدور حکم جعلی بودن آن را محرز و ثابت کند، اعاده دادرسی امکان پذیر است.
به دست آوردن اسناد و مدارک جدید: اگر پس از صدور حکم، مدارک و اسنادی به دست آید که حقانیت درخواست کننده را در اعاده دادرسی ثابت کند و نشان دهد که آن مدارک در جریان دادرسی مکتوم بوده است، اعاده دادرسی صورت میگیرد.
جهات اعاده دادرسی در امور کیفری
در امور کیفری نیز میتواند جهات مختلفی برای اعاده دادرسی وجود داشته باشد.
مواردی که ممکن است منجر به اعاده دادرسی در امور کیفری شوند عبارتند از :
زنده بودن متهم به جرم قتل: در صورتی که یک فرد به اتهام قتل محکوم شده ولی سپس زنده بودن او محرز و ثابت شود، اعاده دادرسی صورت میگیرد. زیرا در این صورت، حکم قبلی بر اساس مفروضات نادرست صادر شده است.
ارتکاب جرم توسط چند نفر: اگر چند نفر به اتهام ارتکاب یک جرم محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونهای باشد که نتوان بیش از یک فرد را به عنوان مرتکب قطعی قرار داد، اعاده دادرسی امکان پذیر است.
تعارض و تضاد در حکمها : در صورتی که دو فرد به علت انتساب همان جرم محکوم شوند و تعارض و تضاد در مفاد دو حکم به گونهای باشد که بیگناهی یکی از آنان احراز میشود، اعاده دادرسی صورت میگیرد.
اختلاف در احکام : اگر درباره یک فرد به اتهام واحد، احکام متفاوت صادر شود، ممکن است به دلایلی مانند مشخص نبودن دقیق اثباتات یا ایرادات در روند دادگاه، اعاده دادرسی در نظر گرفته شود.
استفاده از اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع : در صورتی که در دادگاه صحلح ثابت شود که اسناد جعلی استفاده شده است یا شهادتگواهان خلاف واقع بوده است و این امر مبنای حکم قبلی بوده است، اعاده دادرسی صورت میگیرد.
ظهور واقعه یا دلایل جدید: در صورتی که پس از صدور حکم قطعی، واقعه یا دلایل جدیدی ارائه شود که موجب اثبات بیگناهی متهم یا عدم تقصیر او باشد، اعاده دادرسی ممکن است.
عمل ارتکابی جرم نباشد یا مجازات بیش از حد قانونی باشد: در صورتی که عمل ارتکابی به عنوان جرم شناخته نشود یا مجازات مورد حکم، بیش از حد قانونی باشد، اعاده دادرسی صورت میگیرد.
ما متعهد به ارائه خدمات حقوقی با کیفیت و حفظ حریم خصوصی شما هستیم.
با توجه به تجربه و تخصص ما، بهترین راهحلهای قانونی را برای موارد خاص شما پیشنهاد خواهیم داد.
برای هماهنگی و دریافت اطلاعات بیشتر، با ما تماس بگیرید:
شماره تماس: [09166229656]
ایمیل: [reza.danesh1978@gmail.com]
موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید