“حمایت حقوقی قوی در لحظات حساس”
اگر در مواجهه با اتهامات کیفری هستید ، وکیل در اهواز و تیم وکلای موسسه حقوقی دادگران عدالتخواه امید آماده است تا از حقوق شما محافظت کند. تجربه ما در زمینه قوانین کیفری و رویکرد حقوقی دقیق، به ما امکان میدهد تا به شما درباره حقوق و مسائل مربوط به این زمینه راهنمایی کنیم.
تاثیر توبه در جرایم حدی
توبه در قوانین مربوط به جرایم حدی و تعزیری دارای تأثیرات مختلف است. در برخی موارد، توبه میتواند منجر به سقوط مجازات شود و در برخی موارد دیگر، میتواند باعث اعمال تخفیفات در مجازات گردد.
در قوانین مربوط به جرایم حدی در قسمتی از قانون مجازات اسلامی مادهٔ 114 آمده است که اگر فرد متهم پیش از اثبات جرم خود را توبه کند، مجازات حدی از او ساقط میشود. برای اینکه توبه به عنوان یک عامل ساقط مجازات حدی در نظر گرفته شود، باید شرایط زیر محقق شود:
1. متهم باید قبل از اثبات جرم توبه کند.
2. ندامت و اصلاح متهم باید به نظر قاضی برسد.
3. جرم حدی که ارتکاب شده است، محاربه یا قذف نباشد.
مقررات مربوط به توبه در مورد جرایم حدی محاربه و قذف، تابع مقررات خاصی است که در ادامه تشریح میشود.
همچنین، در صورتی که جرایم حدی (به استثنای قذف و محاربه) با اقرار متهم اثبات شده باشد و متهم پس از اثبات جرم توبه کند، توبه تأثیری دارد که با درخواست دادگاه از طریق رئیس قوه قضاییه، میتوانند از مقام رهبری عفو برای متهم تقاضا کنند.
در قوانین مربوط به جرایم زنا و لواط به عنف، اکراه و اغفال بزه دیده،
طبق تبصره 2 ماده 114 قانون مجازات اسلامی، توبه تأثیری دارد که متهم به زندان یا شلاق تعزیری درجه 6 محکوم میشود. در این حالت، مجازات زندان تعزیری درجه 6 به معنای بیش از 6 ماه تا 2 سال حبس و مجازات شلاق تعزیری درجه 6 به معنای 31 تا 99 ضربه است. اما در مورد جرم حدی قذف (نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر)، با توجه به جنبه خصوصی این جرم، توبه متهم تأثیری در میزان مجازات وی نخواهد داشت.
آیا توبه در جرایم حدی و تعزیری تنها در قوانین اسلامی اعمال میشود؟
نه، توبه به عنوان مفهوم پشیمانی و بازگشت در جرایم حدی و تعزیری مختلف، نه تنها در قوانین اسلامی، بلکه در بسیاری از سیستمهای حقوقی و قوانین دیگر نیز به کار گرفته میشود.
توبه به عنوان یک اقدام از سوی متهم برای نشان دادن پشیمانی و تصمیم به تغییر رفتار، میتواند در قوانین حدی و تعزیری دیگر نیز تأثیری داشته باشد.
به عنوان مثال، در برخی سیستمهای حقوقی، متهمانی که پشیمانی خود را اثبات کنند و تعهد به تغییر رفتار نشان دهند، ممکن است مورد توجه دادگاه قرار گیرند و مجازاتهای تعزیری یا حدی را کاهش یا ساقط کنند. این بستگی به قوانین و مقررات خاص هر سیستم حقوقی دارد. بنابراین، توبه به عنوان یک مفهوم عام و قابل تفسیر در جرایم حدی و تعزیری، در قوانین مختلف جایگاه دارد و نه تنها مختص قوانین اسلامی است. البته، جزئیات و شیوه اعمال توبه در هر سیستم حقوقی ممکن است متفاوت باشد و بسته به قوانین و مقررات مربوطه، نتایج و تأثیرات آن ممکن است متغیر باشد.

تاثیر توبه مرتکب در جرایم تعزیری
با توجه به ماده 115 قانون مجازات اسلامی، توبه متهم در جرایم تعزیری به تفکیک درجههای مجازات تأثیر متفاوتی دارد.
درجات مجازات تعزیری از درجه 1 تا 8 تعیین شده است.
در مورد جرایم تعزیری درجه 6، 7 و 8، اگر متهم پیش از اثبات جرم توبه کند، مجازات تعزیری از وی ساقط میشود.
این جرایم شامل جرایمی با مجازات حبس تعزیری کمتر از 6 ماه و جزای نقدی کمتر از 20 میلیون ریال هستند.
اما در مورد جرایم تعزیری درجه 1 تا 5، توبه و اصلاح مرتکب پیش از ارتکاب جرم، موجب اعمال تخفیف در مجازات میشود.
این تخفیف مطابق با مواد 37 و 38 قانون مجازات اسلامی اعمال میشود.
اما توجه کنید که تبصره 1 ماده 115 بیان میکند که مقررات مربوط به توبه در مورد تکرار جرایم تعزیری اجرا نمیشود. به عبارت دیگر، اگر متهم پیش از ارتکاب جرم تعزیری درجه 1 تا 6، قبلاً متهم به جرم تعزیری درجه 1 تا 6 بوده و اعاده حیثیت کیفری نکرده باشد، توبه تأثیری در مجازات وی نخواهد داشت. در ضمن، مقررات مربوط به توبه متهم در مورد تعزیرات منصوص شرعی اعمال نمیشود. تعزیرات منصوص شرعی جرایم تعزیری هستند که در منابع شرعی، مجازات خاصی برای آنها تعیین شده است.
“ما در کنار شما در هر مرحله”
از مرحله تحقیقات اولیه تا دفاع در دادگاه، تیم وکلای ما همواره در کنار شما خواهد بود. ما از شما گوش میدهیم، شما را راهنمایی میکنیم و همه تلاش خود را برای حفظ حقوق شما انجام میدهیم.
اثر توبه محکوم علیه بعد از صدور حکم قطعی
بنا به تصریح مقنن در ماده ۱۱۸ قانون مجازات اسلامی به اینکه متهم میتواند تا قبل از قطعیت حکم، ادله مربوط به توبه خود را حسب مورد به مقام تعقیب یا رسیدگی ارایه نماید. در جرایم مستوجب تعزیر توبه متهم، پیش از صدور حکم قطعی است و توبه پس از صدور حکم با اتخاذ ملاک از قسمت اخیر ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی میتواند از موجبات درخواست عفو مجرم از رئیس قوه قضاییه باشد. بنابراین تاثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری متفاوت است.
رأی وحدت رویه شماره ۸۱۳ ـ ۱۴۰۰/۵/۱۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور با عنایت به مواد ۱۱۵ و ۱۱۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، هرگاه متهم قبل از قطعیت حکم، توبه کند و ندامت و اصلاح وی برای قاضی محرز شود، در جرایم تعزیری درجه شش، هفت و هشت، مجازات ساقط میشود و در سایر جرایم موجب تعزیر، دادگاه میتواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال کند، اما بعد از قطعیت حکم، موضوع از شمول این مقررات خارج است. بدیهی است، بعد از قطعیت حکم، عفو یا تخفیف مجازات محکومان مطابق بند ۱۱ اصل یکصد و دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (مشابه آنچه ذیل ماده ۱۱۴ و تبصره ۲ ماده ۲۷۸ قانون یادشده مقرر شده است)، امکانپذیر است.