دعوی الزام به رفع تصرف عدوانی { 16 نکته مهم }

1. سبق تصرف شاکی و لحوق تصرف متهم و عدوانی بودن آن از شروط تحقق بزه تصرف عدوانی است.

2. اگر فردی ملکی را به نمایندگی از صاحب آن در تصرف داشته است مانند کارگر مالک و یا … می تواند به نمایندگی از مالک اقدام به طرح دعوای رفع تصرف عدوانی بنماید. (ماده ۱۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی)

3. در دعوای رفع تصرف عدوانی در دادگاه حقوقی، به مالکیت خواهان به هیچ وجه رسیدگی نمی شود. مسئله مهم در طرح دعوای تصرف عدوانی در دادگاه حقوقی، سابقه تصرف خواهان است که حتماً باید سابقاً ملک در تصرف خواهان بوده باشد مضاف بر اینکه تصرف فعلی خوانده و غیرقانونی بودن تصرف او نیز باید اثبات گردد.

4. در دعوای تصرف عدوانی در دادگاه حقوقی، لازم نیست که خواهان، مالک رسمی ملک باشد؛ اما اگر خواهان سند مالکیت داشته باشد، دیگر وجود سابقه تصرف خواهان، نیاز نیست.

5. تنها کسی می تواند اقدام به طرح دعوای الزام به رفع تصرف عدوانی بنماید که منشأ تصرف سابق او مشروع و قانونی بوده باشد.

6. اگر خواهان دعوا ابتدا اقدام به طرح دعوای اصل مالکیت، نموده باشد نمی تواند بطور همزمان دعوای تصرف عدوانی نیز مطرح نماید.
7. دعوای الزام به رفع تصرف عدوانی صرفاً در مورد اموال غیرمنقول قابل طرح می باشد.

8. اگر متصرف فعلی با رضایت کامل متصرف سابق، ملک را در تصرف داشته باشد، این تصرف مصداق تصرف عدوانی نمی باشد.

9. در محاکم دادگستری درباره مدت زمان تصرف، اختلاف نظر وجود دارد. مدت زمان تصرف باید به اندازه ای باشد که عرفاً تصرف محسوب شود که تشخیص این مدت با قاضی دادگاه می باشد. بعضی از محاکم معتقدند که این مدت، یک سال می باشد اما بعضی دیگر این مدت را قبول ندارند.

10. تفاوت دعوای رفع تصرف عدوانی با دعوای خلع ید در این است که در دعوای تصرف عدوانی صرف سابقه تصرف خواهان کافی است اما در دعوای خلع ید خواهان باید حتماً مالکِ ملک باشد.

11. تخریب قفل به‌ عنوان مقدمه تصرف عدوانی، مجازات مستقل ندارد.

12. مالکیت متهم بر منافع مال، مانع از تحقق بزه تصرف عدوانی است.

13. بزه تصرف عدوانی در مال مشاع توسط شریک، به لحاظ اینکه مالک مشاعی می تواند متصرف جزء جزء اموال مشاعی باشد و تصرفات مالکین مشاعی عدوانی محسوب نمی شود، قابل تحقق نیست.
14. نصب کولر در قسمت مشاع ملک، مصداق تصرف عدوانی است.

15. در دعوای تصرف عدوانی کوچه، اهالی آن کوچه ذی نفع و ذی سمت در طرح دعوا نیستند و شهرداری باید دعوا را طرح کند.

16. در قانون رفع تصرف عدوانی ۱۳۵۲، مدت تصرف عدوانی، یک ماه تعیین شده بود و در قانون آیین دادرسی مدنی سابق، یک سال تعیین و در قانون آیین دادرسی مدنی جدید، مهلت های مزبور، ملغی و مهلتی تعیین نگردیده است. با این حال، مسلّم است که تصرفات شخص، پس از قریب به ۴۰ سال نمی تواند عنوان عدوانی پیدا کند.