موقعی که نکاح دائم یا موقت برقرار میشود، رابطه زوجیت و محرمیت بین زن و مرد شکل میگیرد. هر یک از زوجین دارای حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر هستند. عدم رعایت این حقوق و تکالیف میتواند تبعات حقوقی مشخصی را در پی داشته باشد که در قوانین مرتبط، از جمله قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده، پیشبینی شده است.
از جمله تکالیف زنان در نکاح، تمکین عام و خاص از همسر است. مردان نیز این حق را دارند که در صورت امتناع زن از برقراری رابطه زناشویی بدون دلایل موجه و قانونی، از پرداخت نفقه او خودداری کنند. در برخی موارد، زنان به دلیل بیماری واژینیسموس قادر به برقراری رابطه زناشویی نیستند. این امر ممکن است به ابهاماتی منجر شود و برخی بر این باورند که میتوانند زن را ناشزه اعلام کرده و نفقه او را نپردازند یا حتی نکاح را به دلیل این بیماری فسخ کنند.
واژینیسموس چیست؟
قبل از بررسی حکم نداشتن رابطه زناشویی ناشی از واژینیسموس و امکان یا عدم امکان طلاق به خاطر ترس از رابطه جنسی و فسخ نکاح به دلیل این بیماری، ضروری است که مفهوم واژینیسموس روشن شود. واژینیسموس (Vaginismus) به انقباض غیرارادی عضلات اطراف واژن گفته میشود که در نتیجه آن، تماس با آلت تناسلی مردانه یا اشیاء دیگر مانند تامپونها و وسایل پزشکی، دشوار و دردناک میگردد.
این وضعیت باعث تنگشدن واژن و بروز احساس ناراحتی، سوزش و درد میشود. واژینیسموس میتواند منجر به بروز مشکلات جدی در زندگی زناشویی زوجین شود. این عارضه به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
واژینیسموس اولیه: در این حالت، زن همیشه و در هر بار تماس، دچار درد و انقباض شدید میشود.
واژینیسموس ثانویه یا اکتسابی: این نوع به دلیل یک تجربه ناخوشایند و دردناک در گذشته ایجاد میشود و بیشتر جنبه روانی دارد.
علاوه بر این، واژینیسموس میتواند به دو نوع دیگر تقسیم شود:
واژینیسموس موقعیتی: در این حالت، انقباض تنها در برخی شرایط و موقعیتها رخ میدهد.
واژینیسموس تعمیمیافته: در این نوع، زن در تمامی شرایط و هنگام ورود هرگونه شیء یا آلت سخت به واژن، دچار انقباض و درد میگردد.
دلایل واژینیسموس یا ترس از رابطه جنسی در خانم ها
برای بررسی دلایل واژینیسموس یا ترس از رابطه جنسی در خانمها، لازم است یافتههای پزشکی در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. تحقیقات پزشکی دلایل این عارضه را به دو دسته روانی و جسمانی تقسیم میکنند. در ادامه، دلایل واژینیسموس یا ترس از رابطه جنسی در خانمها به شرح زیر است:
دلایل روانی:
تنش عضلات واژن: ناشی از استرس، اضطراب یا تجربیات نامطلوب در گذشته.
عدم پیشنوازی کافی: پیش از برقراری رابطه جنسی.
مشکلات در زندگی مشترک: مانند اختلافات زناشویی و تنشهای ارتباطی.
دلایل جسمانی:
بیماریهای جسمی: از جمله التهاب در لگن و دستگاه تناسلی.
عفونتهای ادراری یا عفونتهای مخمری و باکتریایی: که بر واژن تأثیر میگذارند.
زایمانهای دردناک: که ممکن است به ترس از رابطه جنسی منجر شود.
یائسگی: که تغییرات هورمونی میتواند تأثیرگذار باشد.
آسیبهای عضلانی: که ممکن است به انقباضات غیرارادی منجر شود.
جراحی در ناحیه لگن: که میتواند عوارضی داشته باشد.
مصرف برخی داروها: که عوارض جانبی آنها بر عملکرد جنسی تأثیر میگذارد.
دلایل واژینیسموس یا ترس از رابطه جنسی در خانم ها چیست؟
برای بررسی دلایل واژینیسموس یا ترس از رابطه جنسی در خانمها، لازم است یافتههای پزشکی در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. تحقیقات پزشکی دلایل این عارضه را به دو دسته روانی و جسمانی تقسیم میکنند. در ادامه، دلایل واژینیسموس یا ترس از رابطه جنسی در خانمها به شرح زیر است:
دلایل روانی:
تنش عضلات واژن: ناشی از استرس، اضطراب یا تجربیات نامطلوب در گذشته.
عدم پیشنوازی کافی: پیش از برقراری رابطه جنسی.
مشکلات در زندگی مشترک: مانند اختلافات زناشویی و تنشهای ارتباطی.
دلایل جسمانی:
بیماریهای جسمی: از جمله التهاب در لگن و دستگاه تناسلی.
عفونتهای ادراری یا عفونتهای مخمری و باکتریایی: که بر واژن تأثیر میگذارند.
زایمانهای دردناک: که ممکن است به ترس از رابطه جنسی منجر شود.
یائسگی: که تغییرات هورمونی میتواند تأثیرگذار باشد.
آسیبهای عضلانی: که ممکن است به انقباضات غیرارادی منجر شود.
جراحی در ناحیه لگن: که میتواند عوارضی داشته باشد.
مصرف برخی داروها: که عوارض جانبی آنها بر عملکرد جنسی تأثیر میگذارد.
دلایل ناشزه بودن زن مبتلا به واژینیسموس
پرسش رایجی که بسیاری از مردان مطرح میکنند این است که آیا از نظر حقوقی، زن مبتلا به واژینیسموس میتواند ناشزه شناخته شود و آیا مردان میتوانند به دلیل عدم برقراری رابطه جنسی ناشی از این عارضه، ادعای نشوز و عدم تمکین کنند و از پرداخت نفقه خودداری نمایند؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که زنان تنها در صورتی ناشزه شناخته میشوند که به میل و اراده شخصی و به دلایل غیرمنطقی و غیرعقلانی از تمکین عام و خاص همسر خود خودداری کنند. در چنین شرایطی، مرد حق دارد به علت عدم تمکین زن و نشوز او، از پرداخت نفقه خودداری کند.
اما از آنجا که واژینیسموس یک بیماری است و ارادی در اختیار زنان نیست، نمیتوان زن مبتلا به این عارضه را به دلیل عدم تمکین ناشی از واژینیسموس ناشزه شناخت و نفقه او را به این علت نپرداخت. بنابراین، عدم توانایی در برقراری رابطه زناشویی به دلیل واژینیسموس نمیتواند به عنوان نشوز محسوب شود.
طلاق به خاطر ترس از رابطه جنسی
پس از توضیح درباره واژینیسموس و بررسی علل آن در بخشهای قبلی مقاله، در این بخش به موضوع طلاق به خاطر ترس از رابطه جنسی خواهیم پرداخت. پرسشی که مطرح میشود این است که آیا امکان طلاق به دلیل ترس از رابطه جنسی وجود دارد یا خیر؟
از نظر قانونی، حق طلاق در دست مردان است و آنها میتوانند بدون نیاز به اثبات دلایل خاص، اقدام به طلاق دادن همسر خود کنند. در این شرایط، موافقت یا عدم موافقت زن تأثیری ندارد. بنابراین، صرفنظر
از وجود یا عدم وجود واژینیسموس و ترس از رابطه جنسی، مردان میتوانند از دادگاه درخواست صدور حکم طلاق کنند و پس از صدور حکم قطعی، همسر خود را طلاق دهند.
زنان تنها در شرایطی میتوانند به دلیل واژینیسموس یا ترس از رابطه جنسی از همسر خود جدا شوند که بتوانند موافقت همسرشان را با طلاق جلب کنند یا در دادگاه ثابت نمایند که به دلیل این وضعیت در عسر و حرج هستند و قادر به ادامه زندگی مشترک نمیباشند.
فسخ نکاح به دلیل واژینیسموس
برای بررسی فسخ و باطل شدن عقد به دلیل عدم برقراری رابطه جنسی ناشی از واژینیسموس، باید به موارد فسخ نکاح در قانون مدنی توجه کنیم. بر اساس ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی، عیوبی مانند قرن، جذام، برص، افضاء، زمینگیری و نابینایی از هر دو چشم، میتوانند به عنوان علل فسخ نکاح در نظر گرفته شوند.
طبق ماده ۱۱۲۴ قانون مدنی، “عیوب زن، در صورتی موجب حق فسخ برای مرد است که عیب مزبور در زمان عقد وجود داشته باشد.” با توجه به این مواد قانونی، میتوان نتیجهگیری کرد که:
واژینیسموس در زنان به خودی خود حق فسخ نکاح را برای مردان ایجاد نمیکند و مردان تنها میتوانند به خاطر این عارضه، اقدام به طلاق دهند. همچنین، در صورتی که طلاق به دلیل ترس از رابطه جنسی یا واژینیسموس باشد، زن همچنان حق دریافت مهریه خود را دارد