قرارداد جعاله
قرارداد جعاله یا عقد جعاله در واقع یک تعهد مالی است که شخصی به عنوان جعالهدهنده (جعال) به شخص دیگری به عنوان جعالهگیرنده (جعاله) میدهد. جعالهگیرنده در ازای انجام یک عملی خاص اجرتی را از جعالهدهنده دریافت میکند.
بطور مثال شخصی که انگشتر طلایش را از دست داده است میتواند با انعقاد قرارداد جعاله، به شخصی که انگشتر را پیدا کند، تعهد دهد که مبلغ 100 هزار تومان را به او پرداخت کند. در این صورت، شخصی که انگشتر را پیدا کند، با ارائه انگشتر به جعالهگیرنده، حق دریافت مبلغ معین شده را خواهد داشت.
قرارداد جعاله باید شرایط و مقرراتی را که شامل موضوع، مبلغ اجرت، زمان و شرایط پرداخت و سایر شروط قراردادی است، به صورت صریح و دقیق تعیین کند. همچنین، در قرارداد جعاله میتوان شرایطی را برای اثبات و تسلیم جعاله تعیین کرد تا به جعالهگیرنده اطمینان حاصل شود.
موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید
موسسه حقوقی و داوری دادگران عدالتخواه امید با مدیریت جناب آقای رضا دانش وکیل پایه یک دادگستری، مفتخر است با بهره گیری از کادری مجرب از وکلای متخصص در تمامی امور حقوقی و کیفری؛ آماده ارائه هرگونه خدمات وکالتی و مشاوره ای برای اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از شرکتهای خصوصی و دولتی در تمامی مراجع قضایی و دادگستری می باشد.
ارکان قرارداد جعاله
ارکان قرارداد جعاله شامل موارد زیر است:
جاعل (متعهد پرداخت اجرت): فردی که توافق میکند در قبال دریافت اجرت، عمل مورد نظر را انجام دهد.
عامل: فردی که عمل مورد نظر جاعل را انجام میدهد و در ازای آن اجرت دریافت میکند.
جُعل (اجرت): مبلغی که جاعل به عامل بابت انجام عمل مورد نظر پرداخت میکند.
تسویه: پرداخت جعاله به عامل پس از انجام عمل مورد نظر جاعل.
مطابق با ماده 562 قانون مدنی ایران، جعاله یک تعهد جایز است و جاعل تا زمانی که انجام عمل مورد نظر جاعل به پایان نرسیده باشد، میتواند از جعاله صرف نظر کند.

شرایط عقد جعاله چیست ؟؟
برخی از شرایط و مقررات مهم در قرارداد جعاله عبارتند از:
- عدم نیاز به تعیین دقیق اجرت: در قرارداد جعاله، لازم نیست که مقدار اجرت به صورت دقیق مشخص شود. بنابراین، اگر جاعل مالی را پیدا کند، ممکن است فقط یک بخشی از آن را به مالک اصلی بازگرداند و بخشی را برای خود نگه دارد.
- عامل معین یا نامعین: در قرارداد جعاله، عامل (شخصی که عمل مورد نظر را انجام میدهد) میتواند معین یا نامعین باشد. عامل معین یعنی جاعل کسی را برای انجام عمل مشخص میکند، در حالی که عامل نامعین به طور کلی اعلام میکند هر کسی که عمل را انجام دهد، مستحق دریافت جعاله است.
- عمل مبهم: قرارداد جعاله ممکن است براساس یک عمل مبهم و نامعلوم به انجام برسد. به عنوان مثال، جاعل میتواند جعاله را در ازای یک عمل کلی مانند پیدا کردن یک فرد گمشده یا کاشتن یک نهال به دلخواه عامل قرار دهد.
- قابلیت رجوع: تا زمانی که عمل مورد قرارداد جعاله به اتمام نرسیده است، هر دو طرف میتوانند از قرارداد رجوع کنند. اما اگر جاعل در حین انجام عمل رجوع کند، عامل مستحق دریافت اجرت خواهد بود.
- امانت و بازگرداندن مال: هنگامی که مال جاعل به دست عامل میرسد، عامل موظف است آن را به جاعل بازگرداند. عامل تنها در صورتی مستحق دریافت اجرت است که مال را به جاعل بازگردانده باشد.
- قرارداد غیرعقلایی و نامشروع: انعقاد قرارداد جعاله براساس امور غیرعقلایی و نامشروع، غیرقانونی و باطل است.
- شرایط عمل در جعاله : عمل در جعاله باید دارای دو شرط بوده باشد: مشروع بودن و تطابق با عرف عقلایی. اگر عملی نامشروع یا غیرعقلایی باشد، جعاله قانوناً باطل است.
- جا به جا کردن مشروبات الکلی از لحاظ شرعی و بسیاری از قوانین جامعهپذیرفته شده نامشروع است، بنابراین جعاله بر این عمل باطل خواهد بود
- در مورد نماز خواندن هم، اگر فردی بخواهد از شما به عنوان جاعل نماز استفاده کند و جریمه مالی یا هر نوع پاداشی را به شما پرداخت کند، این عمل در تطابق با عرف عقلایی نخواهد بود زیرا نماز عبادی است و اجرت درخواست نماز خواندن از دیگران منطقی نیست. در نتیجه، جعاله بر این عمل نیز باطل است.
لطفاً توجه داشته باشید که مشاوره حقوقی نیازمند بررسی جزئیات و شرایط حسب مورد است.
پیشنهاد میکنم در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، با وکیل در اهواز یا وکلای متخصص موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید مشورت کنید.
به طور کلی، جعاله باید با قوانین و مفاهیم اخلاقی جامعه تطابق داشته باشد تا به عنوان یک عمل مشروع و قانونی در نظر گرفته شود.
انواع جعاله
به طور کلی، انواع جعاله را میتوان به دو دسته عام و خاص تقسیم کرد.
- 1. جعاله عام (Impersonal Forgery): در این نوع جعاله، فرد جاعل شخص خاصی را برای انجام کار در نظر نمیگیرد و هدف اصلی او، رسیدن به نتیجه مورد نظرش است. به عبارت دیگر، جاعل در این حالت، تلاش میکند تا از چشم دیگران پنهان بماند و هویت واقعی خود را فاش نکند.
- 2. جعاله خاص (Personation Forgery): در این نوع جعاله، جاعل شخص خاصی را برای انجام عمل معینی قرار میدهد. در این حالت، علاوه بر نتیجه مورد نظر جاعل، هویت و عملکرد فرد یا اشخاص معینی که عمل را انجام میدهند نیز برای جاعل مهم است. به عبارت دیگر، جاعل در این حالت سعی میکند به طور کامل جایگزین شخص دیگری شود.
شرایط فسخ قرارداد جعاله
در قرارداد جعاله، فسخ توسط هر یک از طرفین در هر زمانی امکانپذیر است. اگر قرارداد جعاله قبل از شروع به عمل فسخ شود، عامل حقی بر جاعل پیدا نمیکند و هیچ تعهدی نسبت به پرداخت هزینهای برای جاعل وجود ندارد. اما اگر قرارداد جعاله پس از شروع به کار فسخ شود، عامل مستحق اجرت المثل میشود. این به این دلیل است که در صورتی که موضوع جعاله دارای اجزای متعدد باشد و بتوان آن را تجزیه و تقسیم کرد، عامل بخشی از کار را انجام داده است و از این رو برای انجام آن بخش حقی دریافت میکند. به عنوان مثال، فرض کنید یک قرارداد جعاله برای ساختن یک محصول متشکل از قطعات مختلف منعقد شده است.
اگر قبل از شروع به ساخت محصول، قرارداد جعاله فسخ شود، هیچ تعهدی وجود ندارد. اما اگر پس از ساخت بخشی از قطعات محصول، قرارداد فسخ شود، عامل حقی دریافت اجرت المثل برای کاری که انجام داده است، خواهد داشت.
درباره جعاله، حقوقدانان دو دیدگاه متفاوت دارند
دیدگاه ایقاعی: برخی حقوقدانان معتقدند که جعاله به تنهایی یک ایقاع است، به این معنی که فقط وجود اعمال و تعهد یک طرف (جاعل) وجود دارد و عامل به صورت مستقل تعهداتی نسبت به جاعل ندارد. طبق این دیدگاه، جعاله تنها به منظور انجام دادن عمل مشخصی است و پرداخت مبلغ جعل نمیتواند به عنوان قرارداد دوجانبه تلقی شود.
دیدگاه عقدی: حقوقدانان دیگر معتقدند که قرارداد جعاله نیز مانند هر عقد دیگری، به اراده دو طرف وابسته است و تعهدات دوجانبه را شامل میشود. آنان به این موضوع استناد میکنند که در جعاله معمولاً تعهداتی برای هر دو طرف ایجاد میشود؛ جاعل تعهد پرداخت جعل را دارد و عامل نیز تعهد انجام دادن عمل را بر عهده میگیرد. به همین دلیل، طبق این دیدگاه، قرارداد جعاله همه شرایط حقوقی یک قرارداد را دارا میباشد.
با سابقهای قوی در زمینه حقوق جزایی، مدنی و تجاری، ما به شما خدمات حقوقی با کیفیت بالا و راهکارهای قانونی مؤثر ارائه میدهیم. نگرانیهای شما را بشنویم، مسائلتان را تجزیه و تحلیل کنیم و بهترین راه حلهای قانونی را برای شما پیدا کنیم.