“ما در کنار شما در هر مرحله”
از مرحله تحقیقات اولیه تا دفاع در دادگاه، تیم وکلای ما همواره در کنار شما خواهد بود. ما از شما گوش می‌دهیم، شما را راهنمایی می‌کنیم و همه تلاش خود را برای حفظ حقوق شما انجام می‌دهیم.
طبق گفته ی وکیل در اهواز قسامه در فقه اسلامی به معنای سوگند خوردن است و یکی از نهادهای مورد پذیرش در فقه است.
قسامه در اصل به تقسیم وظایف و مسئولیت‌ها بین افراد مرتبط با دعوا یا ادعا می‌پردازد.
بر اساس قاعده “البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر”، بار اثبات دعوا به عهده مدعی است، به طوری که مدعی باید ادعای خود را اثبات کند.
اما قسامه یک استثناء است و در شرایط خاصی می‌توان بار اثبات را بر عهدهٔ متهم قرار داد. اهمیت قسامه از دیدگاهی است که از طریق آن می‌توان وقوع برخی از جرائم را ثابت کرد. به عبارت دیگر، در برخی موارد، قسامه می‌تواند به عنوان دلیلی برای تثبیت گناهان و جرائم عمل کند.
همچنین، اجرای قسامه دارای شرایط خاصی است و نیازمند رعایت جوانب کمی و کیفی است. بنابراین، آشنایی با جزئیات این نهاد، از جمله جرائمی که با قسامه می‌توان آنها را ثابت کرد و نحوه اجرای آن، بسیار مهم است.
ادله قسامه
قسامه یکی از ادله است که در فقه و قانون مجازات اسلامی برای اثبات جنایت استفاده می‌شود. در صورتی که دلایل دیگری برای اثبات جنایت یا بی‌گناهی متهم وجود نداشته باشد، آخرین گزینه سوگند و اقامه قسامه است.
قسامه به معنای سوگند خوردن و تعهد موثق در مورد صحت یا نادرستی ادعاهای شخص مورد نظر است. این سوگند ممکن است توسط اولیای مقتول برای اثبات جنایت و یا توسط متهم برای رد اتهام استفاده شود. به عبارت دیگر، اگر شواهد و مدارک کافی برای ثابت کردن جنایت یا بی‌گناهی فرد مورد نظر وجود نداشته باشد، قسامه می‌تواند به عنوان ادله اضافی مورد استفاده قرار گیرد.
مهم است بدانید که قسامه توسط خود اشخاص مورد نظر یا خویشاوندان نسبی آنها اقامه می‌شود. علاوه بر اثبات جنایت، قسامه می‌تواند برای ثابت کردن خصوصیات جنایت نیز استفاده شود، به این معنا که اگر جنایتی رخ داده باشد ولی آیا عمدی یا غیرعمدی بودن آن مشخص نباشد، با استفاده از قسامه می‌توان این خصوصیت را ثابت کرد.
در هر صورت، صحت و اعتبار قسامه و تاثیر آن بر صدور حکم نهایی بر عهدهٔ دادگاه است و بر اساس شواهد و ادله موجود در پرونده تشخیص داده می‌شود.
نصاب قسامه چیست؟؟
1. تعریف لوث: ماده 314 قانون مجازات اسلامی لوث را به عنوان وجود قرائن و اماراتی تعریف می‌کند که موجب ظن قاضی به ارتکاب جنایت یا نحوه ارتکاب از جانب متهم می‌شود. لوث باید بر اساس قرائن و امارات متعارف و با ظن قوی قاضی ثابت شود.
2. عدم تاثیر حضور در محل جنایت: صرف حضور در محل جنایت به تنهایی موجب تحقق لوث نمی‌شود. ماده 315 قانون مجازات اسلامی بیان می‌کند که فقدان قرائن و امارات موجب ظن و صرف حضور فرد در محل وقوع جنایت، لوث محسوب نمی‌شود و فرد با ادای یک سوگند تبرئه می‌شود.
3. اقامه قسامه توسط وارثان: ماده 321 قانون مجازات اسلامی بیان می‌کند که در صورت فوت مجنی علیه یا ولی دم، هر یک از ورثان متوفی حق مطالبه یا اقامه قسامه را دارند. در این حالت، نیازی به توافق همه ورثان نیست و هر فردی می‌تواند به دادگاه مراجعه و درخواست اقامه قسامه کند.
4. اثبات شرکت در جرم: در صورت شرکت در قتل عمدی و در صورتی که لوث در مورد همه شرکت‌کنندگان ثابت شود، اقامه یک قسامه برای اثبات شرکت در جرم از سوی اولیای دم کفایت می‌کند. اگر تعدد شرکت‌کنندگان وجود داشته باشد، اقامه یک قسامه برای همه آنان کافی است.
بیشتر بخوانید : تغلیط دیه چیست ؟؟
لطفاً توجه داشته باشید که مشاوره حقوقی نیازمند بررسی جزئیات و شرایط حسب مورد است.
پیشنهاد می‌کنم در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، با وکیل در اهواز یا وکلای متخصص موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید مشورت کنید.
قسامه در قانون مجازات جدید
قسامه در ضرب و جرح
قسامه به عنوان روش اثباتی معمولاً در جرایم جنایی نفس و مادون نفس، مانند قتل و ضرب و جرح، استفاده می‌شود.
به عبارت دیگر، با استفاده از قسامه می‌توان جنایت وارد شده به شخص را اثبات کرد و مجازات معین (مانند دیه) را اعمال کرد. در مورد ضرب و جرح، نصاب قسامه بین عمدی و غیرعمدی تفاوتی ندارد.
با توجه به شدت جراحت وارد شده، نصاب قسامه می‌تواند از 1 تا 6 سوگند باشد. اما در قتل، نصاب قسامه بین قتل عمدی و غیرعمدی متفاوت است؛ در قتل عمدی نصاب 50 سوگند و در قتل غیر عمدی و خطای محض 25 سوگند است.
همچنین، در ضرب و جرح، شاکی مجاز نیست سوگند خود را تکرار کند و تنها به حد نصاب محدود می‌شود. اما در قتل، شاکی نیز می‌تواند سوگند خود را تکرار کند تا به حد نصاب برسد. در قضایای مربوط به ضرب و جرح عمدی، قسامه به عنوان روشی برای اثبات جرم و تعیین مجازات (مانند دیه و ارش) استفاده می‌شود و در این حالت، مجازات قصاص یا تعزیر ثابت نمی‌شود.
بنابراین، مجازاتی که بر اساس قسامه تعیین می‌شود، معمولاً متعارف است.
آیا قسامه در جرایم غیرعمدی مانند خطای محض نیز استفاده می‌شود؟
در جرایم غیرعمدی، مانند خطای محض، استفاده از قسامه به عنوان روش اثباتی معمولاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. قسامه بیشتر در جرایمی که در آنها عمد و اراده در ارتکاب جرم مورد بررسی قرار می‌گیرد، اعمال می‌شود.
در جرایم غیرعمدی، مانند خطای محض، قصور از نظر قانون معمولاً به عنوان منبع تعیین مجازات در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، اگر یک شخص به طور غیرعمدی خطایی را ارتکاب کند و این خطا منجر به صدمه‌زدن یا مرگ شخص دیگری شود، به طور کلی دیگر از قسامه برای اثبات جرم استفاده نمی‌شود.
معمولاً در جرایم غیرعمدی، تأثیر قسامه در تعیین مجازات محدودتر است و بیشتر به اصول عدالت و قوانین مربوطه بستگی دارد.
نحوه اجرا قسامه در دادگاه
برای اجرای قسامه در دادگاه برخی از شرایط و تشریفات باید رعایت شود.
در ابتدا، متهم دارای حق ارائه دلیل بر بی‌گناهی خود است و در صورت ارائه دلیل قابل قبول، قسامه به اجرا در نمی‌آید و متهم تبرئه می‌شود.
در صورت عدم ارائه دلیل قابل قبول توسط متهم، شاکی می‌تواند اقامه قسامه را درخواست کند یا از متهم درخواست کند تا قسامه اجرا شود.
در صورتی که خود شاکی اقامه قسامه کند، در جرایم عمدی قصاص و در سایر جرایم غیرعمدی دیه (جریمه) تعیین می‌شود. همچنین، اگر شاکی درخواست اقامه قسامه را از متهم بخواهد و متهم آن را اجرا کند، در این صورت متهم برائت می‌شود.
اما اگر متهم قسامه را اجرا نکند، باید دیه را پرداخت کند، بدون توجه به این که جرم عمدی یا غیرعمدی باشد. در صورتی که شاکی هیچگونه درخواستی برای اقامه قسامه نکند، متهم تا روشن شدن تکلیف در جرم عمدی با تامین مناسب آزاد می‌شود.
در جرایم غیرعمدی نیز، متهم بدون تامین کیفری آزاد می‌شود تا شاکی تصمیم نهایی خود را ظرف ۳ ماه اعلام کند. همچنین، برای اجرای قسامه، حضور تمام افراد قسم خورنده در یک جلسه ضروری نیست و می‌توان قسامه را در چند جلسه برگزار کرد.
همچنین، اداکنندگان قسامه باید عاقل، بالغ، قاصد و مختار باشند تا اظهارات آنان معتبر شناخته شود. در نتیجه، قسامه کودکان و افراد دیوانه قابل قبول نیست.
