مالیات یک نوع درآمد دولت است که از شهروندان، ساکنان و شرکتها جمع آوری میشود. هدف اصلی مالیات، تأمین منابع مالی برای دولت است به منظور تامین هزینههای عمومی و ارائه خدمات عمومی به جامعه. مالیاتها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم دریافت میشوند.
مالیاتها میتوانند به صورت مستقیم بر اساس درآمد و دارایی فرد محاسبه شوند، مانند مالیات درآمد شخصی و مالیات بر ارث، یا به صورت غیرمستقیم بر اساس فعالیتها و معاملات مالی محاسبه شوند، مانند مالیات بر مصرف و مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده)، که به طور غیرمستقیم از طریق قیمتگذاری و تجارت به مردم تحمیل میشود.
نوع و نرخ مالیاتها به قوانین و سیاستهای هر کشور بستگی دارد و ممکن است در طول زمان تغییر کند. این درآمدهای جمعآوری شده سپس برای تأمین هزینههای دولت، شامل ساخت بزرگراهها، مدارس، بیمارستانها، خدمات امنیتی و دیگر خدمات عمومی استفاده میشود.
خب همانطور که قبلا گفته بودیم مالیات به دو دسته ی مستقیم و غیر مستقیم دریافت میشود در ادامه با این نوع مالیات ها بیشتر آشنا خواهیم شد. انواع مالیات در ایران به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
الف) مالیات های مستقیم
ب) مالیات های غیرمستقیم
در تعریف این دو دسته از مالیاتها اختلافاتی وجود دارد با این وجود شایعترین تعریف این است که درصورتی که مؤدی مالیاتی و پرداختکننده مالیات یک نفر باشند آن مالیات مستقیم محسوب میشود وگرنه مالیات غیرمستقیم خواهد بود (به شخصی که مسئول پرداخت مالیات است، مؤدی مالیاتی گفته میشود). برای اینکه بحث روشنتر شود، به بررسی هر دسته از این مالیاتها و مصادیق آنها میپردازیم.
مالیات مستقیم
مالیاتهای مستقیم به صورت مستقیم از شخص حقیقی یا حقوقی دریافت میشود و نسبتاً منصفانهتر به نظر میرسند زیرا با توجه به سطح درآمد و دارایی فرد محاسبه میشوند. از طرفی، مالیاتهای مستقیم میتوانند منابع مهمی برای دولت جمع آوری کنند، اما ممکن است بر برخی از اقشار جامعه تأثیرات منفی بگذارند و باعث کاهش قدرت خرید آنها شوند.
انواع مالیات مستقیم
1. مالیات درآمد: این نوع مالیات بر اساس درآمد حاصل از حقوق کارکنان، درآمد شخصی، سود شرکتها، سود سرمایهگذاری و سایر منابع درآمدی اعمال میشود.
2. مالیات بر سرمایه: این مالیات بر ارزش داراییها و سرمایههای شخصی و کسب و کارها اعمال میشود. مثالهایی از آن شامل مالیات بر میراث و هدایای مرده و مالیات بر سود سرمایهگذاری است.
3. مالیات بر املاک: این نوع مالیات بر ارزش خالص املاک شهری و روستایی، از جمله خانهها، زمینها و سایر داراییهای املاکی تحمیل میشود.
4. مالیات بر مالیات برفروش: این مالیات بر ارزش اضافه محصولات و خدمات مصرفی در زنجیره تولید و عرضه اعمال میشود. مثالهایی از آن شامل مالیات بر ارزش افزوده (مالیات مصرف) است.
موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید
موسسه حقوقی و داوری دادگران عدالتخواه امید با مدیریت جناب آقای رضا دانش وکیل پایه یک دادگستری، مفتخر است با بهره گیری از کادری مجرب از وکلای متخصص در تمامی امور حقوقی و کیفری؛ آماده ارائه هرگونه خدمات وکالتی و مشاوره ای برای اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از شرکتهای خصوصی و دولتی در تمامی مراجع قضایی و دادگستری می باشد.
مالیات غیر مستقیم
مالیاتی که در واقع پرداخت کننده آن مشخص و معین نیست به عبارت دیگر مالیاتی ست که به طور غیر مستقیم بر کالاهای مشخص و مصرفی اشخاص وضع شده و از مصرف کنندگان آن دریافت می شود یعنی در این نوع مالیات ، هزینه بر مصرف و فروش محصولات و خدمات اعمال می گردد .
انواع مالیات مستقیم
نمونههایی از مالیاتهای غیرمستقیم شامل مالیات بر ارزش افزوده (مالیات مصرف)، مالیات بر سوخت، عوارض و مالیات بر گمرکی است. این مالیاتها به صورت غیرمستقیم از طریق فروش کالاها و خدمات، تراکنشهای مالی، واردات و صادرات و سایر فعالیتهای اقتصادی جمع آوری میشوند.
مزیت مالیاتهای غیرمستقیم این است که برخلاف مالیاتهای مستقیم، بار مالیاتی را بر دوش شخص حقیقی یا حقوقی قرار نمیدهد و هزینه مالیات به طور ناخواسته در فعالیتهای اقتصادی گسترش مییابد. با این حال، اثرات مالیات غیرمستقیم بر برخی از اقشار جامعه ممکن است باعث افزایش هزینهها و کاهش قدرت خرید آنها شود
