مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه ؟؟

مهریه در قانون تعریف مشخصی دارد و به مالی گفته می شود که ،در زمان وقوع عقد نکاح بین دختر و پسر با توافق طرفین، معین و مشخص می گردد که به آن صداق نیز گفته می شود . مهریه یک حق مادی به نفع دختر می باشد و در قانون مدنی به این موضوع به صراحت اشاره شده است که دختر مالک مهریه خود می باشد و می تواند هر گونه دخل و تصرفی که می خواهد روی آن انجام دهد.
همانگونه که از این قانون مشخص است، به محض اینکه عقدی میان طرفین واقع شد، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی‌تواند جلوی این مالکیت را بگیرد.
طلب مهریه بدون هیچ محدودیتی از جانب زن در هر زمان که بخواهد رخ می دهد و حتما نباید به هنگام طلاق، درخواست مهریه کرد و این درخواست می تواند حتی بعد از وقوع عقد نکاح و زمانی که طرفین یک زندگی زناشویی را آغاز کردند و هیچ مشکلی ندارند رخ بدهد.
هرچند که در عمل بسیار اتفاق می افتد که زن موقع طلاق بخواهد این مهریه را مطالبه کند، اما در مجموع او از زمان عقد و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند.
از آنجا که در کشور ما معمولاً اوضاع اقتصادی و میزان مهریه وضع شده همخوانی ندارند، امکان بروز اختلاف در این حوزه بین زوجین زیاد است. این موضوع باعث تشکیل پرونده‌های قضایی فراوانی شده و بارها مسئولان قوه قضاییه تلاش کرده‌اند با در نظر گرفتن راهکار‌هایی، تا حدودی این مساله را التیام بخشند.
مهریه و انواع آن از پرکابردترین مسائلی هستند که امروزه در دادگاه های خانواده نظاره گر آن هستیم و به جهت آن که این موضوع از موضوعات پرکاربرد به حساب می آید به آن خواهیم پرداخت. پس با ما در این مقاله همراه باشید تا به شما در خصوص مهریه و انواع آن توضیحاتی بدهیم.
وقتی دختر و پسری باهم پیمان زناشویی می بندند به محض این که این امر صورت می گیرد آثاری نسبت به آن ها مترتب خواهد شد که یکی از آن آثار بحث مهریه می باشد . در واقع مهریه نشان از احترام و محبت و عشقی دارد که مرد به زن خود اعطا می نماید و در دین اسلام نیز مهریه را از جمله تکالیف قانونی مرد به حساب می آورد و آن را جز حقوقی دانسته است که زن همیشه حق طلب آن را از همسر خود خواهد داشت.

مهریه نشانه صداقت و صمیمیت مرد نسبت به همسرش می باشد و سنتی پسندیده است كه پیامبراكرم (ص) نیز به آن عمل می كرده است.آن چه كه در هنگام عقد به عنوان بدهی و دین بر گردن زوج قرار می گیرد تا به محض مطالبه زوجه پرداخت شود، به صورت عندالمطالبه است. اما شرطی هم می تواند با عنوان عندالاستطاعه جزء شروط ضمن عقد باشد و دختر به اختیار می تواند با آن موافقت كند و آن را بپذیرد و یا مخالفت كند و نپذیرد.

با توجه به مهریه های سنگینی كه بر عهده مردان گذاشته می شود و آن ها توان پرداخت را ندارند به زندان می افتند، شرط «هنگام استطاعت» عنوان شد كه پرداخت مهریه از حالت «هنگام مطالبه» به «هنگام استطاعت» تبدیل می شود.این كه استطاعت فرد چگونه ثابت می شود؟

در این رابطه ملاك اموال مرد است یعنی اگر زوجه اثبات كرد كه شوهرش مالی دارد می تواند از او بگیرد و اگر مرد مالی نداشت و زن نتوانست در محاكم قضایی اموال و دارایی او را اثبات كند به خواسته اش كه گرفتن مهریه است دست نخواهد یافت.
این كه آیا مرد باید شاهدی بیاورد كه استطاعت ندارد كافی است یا مرد تنها ادعا كند كه استطاعت ندارد و زن خلاف آن را ثابت كند و … همه این ها از جمله موارد مبهم است و باید تكلیفش مشخص شود.
عندالاستطاعه شدن مرد زمان ندارد و با توجه به مهریه های سنگین امروزی كه مردها حتی تا آخر عمر هم توان پرداخت آن را ندارند، شرطی كه گذاشته شده نه به ضرر خانم ها نه به نفع آقایان است ولی شرطی است كه پرداخت مهریه را واقعی می كند، یعنی درواقع باعث می شود كه به نوعی مهریه های بالا بی اعتبار شود. به عنوان مثال خانم با خودش می گوید بهتر است یك آپارتمان ٤٠میلیونی را الان بگیرم اما هزار سكه مهریه نكنم چرا كه استطاعت فعلی مرد همین آپارتمان است ولی هزارسكه را نمی توان گفت كه چه زمانی استطاعت پرداختش را پیدا خواهد كرد.
این قضیه از این بابت كه می تواند مهریه ها را واقعی و به رقم نقد تبدیل كند یعنی مالی همان جا به زن تعلق می گیرد نه این كه پرداخت آن به استطاعت داشتن مرد موكول شود مفید است .علاوه بر محاسن قراردادن شرط عندالاستطاعه، معایبی هم می توان بیان نمود كه اثبات استطاعت مرد كار سختی است و در صورتی كه مرد زرنگی كند و اموالش را به نام خودش نكند و یا استطاعتش را مخفی كند، تا آخر عمر ممكن است مهریه پرداخت نشود.

درباره‌ی اضافه شدن دو شرط جدید به عقدنامه‌ها با محتوای «مهریه به صورت عندالمطالبه می‌باشد» و «مهریه به صورت عندالاستطاعه می‌باشد»، در قانون و در دفترچه عقدنامه تصریح شده است كه زن به محض وقوع عقد مالك مهریه است و می‌تواند نسبت به آنچه زوج به عنوان مهریه تعهد كرده است، اقدام قانونی كند؛ این مهریه ممكن است عین یا وجه نقد باشد یعنی كافی است كه مالیت داشته باشد و از لحاظ قانون، خلاف شرع و قانون نباشد.
در روزگار گذشته رسم معمول قراردادن اشیای غیرمنقول از قبیل خانه، زمین و ملك برای مهریه زنان بوده است. اما در روزگار فعلی پول و سكه جای خود را به اموال غیرمنقول برای اختصاص به مهریه زنان داده است.مهریه به محض مطالبه زوجه باید پرداخت شود و به عبارتی در اصطلاح حقوقی «حال» است یعنی بدهی كه زوج به گردن گرفته و از نظر فقهی و شرعی باید بپردازد و اگر از پرداخت آن طفره رفت می توان از طریق بخش اجرایی ثبت و مراجع قانونی آن را وصول كرد.