در قانون برای نقش‌ها و وضعیت‌های مختلف حقوق و تکالیف متفاوتی تعریف شده است. یکی از مهم‌ترین نقش‌های تعریف‌شده در جامعه، نقش همسر و زن و شوهر است. همان‌طور که زوجین (زن و شوهر) نسبت به یکدیگر در طول زندگی مشترک و همچنین در زمان بروز اختلافات و تصمیم به جدایی تکالیفی دارند، حقوقی نیز برای آن‌ها در نظر گرفته شده است.
یکی از حقوقی که برای زن بر اساس قانون ما تعریف شده، “نحله” نام دارد. احتمالاً این اصطلاح برای شما ناآشنا بوده و کمتر با آن سر و کار داشته‌اید. نحله در واقع یک حق مالی است که بر عهده شوهر قرار دارد و تنها در شرایط خاصی به زن تعلق می‌گیرد. در ادامه، به توضیحاتی درباره تعریف نحله و نحوه تعلق این حق به زن خواهیم پرداخت.
نحله در شرع و قانون به چه معناست
نحله یکی از حقوق مالی زن است که بر عهده شوهر قرار دارد. در لغت، نحله به معنی بخشش است و مستند شرعی آن آیه چهارم سوره نساء می‌باشد. این حق نه‌تنها از منظر شرعی معتبر است، بلکه قانون‌گذار نیز آن را به رسمیت می‌شناسد.
بر اساس بند ب ماده ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، زمانی که امکان تعیین اجرت‌المثل برای زوجه به دلیلی وجود نداشته باشد، مبلغی به عنوان نحله با توجه به مدت زمان زندگی مشترک و فعالیت‌هایی که زن در طول زندگی انجام داده است، برای او در نظر گرفته می‌شود.
مبلغ نحله بر اساس وسع مالی شوهر تعیین می‌شود و قاضی به صلاح‌دید خود این مبلغ را مشخص می‌کند، بنابراین نیازی به نظر کارشناس رسمی دادگستری برای تعیین این مبلغ نیست. یکی از شروط مهم برای استحقاق زن در دریافت نحله این است که مرد دادخواست طلاق داده و برای این دادخواست عذر موجهی وجود نداشته باشد.
به بیان ساده‌تر، اولا نحله فقط در زمانی که مرد تقاضای طلاق داده باشد به زوجه تعلق می‌گیرد و در زمان زندگی مشترک به او داده نمی‌شود. ثانیاً اگر زن از انجام وظایف زناشویی کوتاهی کند یا هر دلیل دیگری که از نظر دادگاه برای طلاق موجه محسوب شود وجود داشته باشد، دیگر نحله به زن تعلق نخواهد گرفت.
تفاوت ها و شباهت های نحله و اجرت المثل در چیستند؟
اولین نکته‌ای که باید قبل از بیان شباهت‌ها و تفاوت‌های اجرت‌المثل و نحله بیان کنیم این است که تنها زمانی نحله به زن تعلق می‌گیرد که امکان تعلق گرفتن اجرت‌المثل وجود نداشته باشد. بنابراین، اگر اجرت‌المثل به زن تعلق گرفته باشد، دیگر نوبت به پرداخت نحله نمی‌رسد.
تفاوت‌ها
1. تعریف:
– اجرت‌المثل: حق‌الزحمه کارهایی است که زن در منزل شوهرش انجام داده، اما وظیفه‌ای در خصوص انجام آن‌ها نداشته است. در این حالت، زن مستحق دریافت اجرت‌المثل است، مگر اینکه قصد انجام این کارها به‌صورت رایگان را داشته باشد که اثبات این موضوع بر عهده شوهر است.
– نحله: همان‌طور که تعریف شد، نحله یک بخشش از جانب شوهر است و لازم نیست زن بابت دریافت آن کاری انجام داده باشد. به نوعی، این یک بخشش بلاعوض است.
شباهت‌ها
1. زمان تعلق: هر دو حق در زمان طلاق از طرف مرد و بدون عذر موجه به زن تعلق می‌گیرد.
2. مراحل درخواست: قبل از اجرای صیغه طلاق می‌توان نسبت به دریافت این حقوق اقدام کرد و نیازی به پرداخت آن‌ها پس از طلاق نیست.
تعیین مبلغ
– اجرت‌المثل: مبلغ آن توسط کارشناس تعیین می‌شود.
– نحله: برای تعیین نحله نیازی به نظر کارشناس نیست و قاضی با توجه به وسع مالی شوهر و سال‌های زندگی مشترک مقدار آن را مشخص می‌کند.
قطعا شما نیز می‌دانید که حق طلاق متعلق به شوهر است و احکام و آثار خاصی بر آن بار می‌شود. به‌طور کلی، مرد نمی‌تواند به‌طور مستقیم به دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مراجعه کند؛ بلکه باید ابتدا دادخواست طلاق خود را در دادگاه مطرح کرده و حکم عدم امکان سازش را دریافت کند. در این شرایط، حقوق خاصی برای زن در نظر گرفته می‌شود که یکی از آن‌ها نحله اس
