تغییر کاربری زمین باید با رعایت قوانین و مقررات مربوطه و با اخذ مجوز از شهرداری انجام شود.
پروانه ساختمان، که به عنوان شناسه هر ساختمان محسوب می‌شود، توسط شهرداری صادر می‌شود.
این پروانه شامل مشخصات فنی ساختمان می‌شود و همچنین نوع کاربری مجاز برای آن بنا نیز در آن قید می‌شود.
اگر تغییر کاربری زمین بدون مجوز و اجازه قانونی انجام شود، به عنوان یک فعالیت غیرقانونی محسوب می‌شود و شهرداری می‌تواند مانع ادامه اقدامات و تغییر کاربری زمین شود.
در قانون ایران، تغییر کاربری زمین به منظور حفظ زمین‌های زراعی، باغ‌ها و جلوگیری از تبدیل آنها به ملک مسکونی و سایر مصارف، با جرم‌انگاری عمل تغییر کاربری اراضی، تنظیم شده است.
برای اطلاع از نوع کاربری مجاز یک زمین، می‌توانید با شهرداری مربوطه تماس بگیرید و از طریق استعلام، اطلاعات لازم را دریافت کنید.
انواع کاربری زمین
۸ نوع کاربری ساختمان وجود دارد که عبارتند از:
کاربری مسکونی، کاربری تجاری، کاربری کشاورزی، کاربری صنعتی، کاربری خدماتی، کاربری معدن، کاربری ورزشی و فاقد کاربری.. توصیه می کنیم برای اطلاع از نوع کاربری و اینکه زمین مدنظرتان برای چه نوع استفادهای قابلیت دارد، پیش از هر اقدامی مانند خرید زمین و یا ساخت و ساز به نوع کاربری آن توجه نموده و اگر قصد تغییر کاربری زمین را دارید حتما استعلام بگیرید.
لطفاً توجه داشته باشید که مشاوره حقوقی نیازمند بررسی جزئیات و شرایط حسب مورد است.
پیشنهاد می‌کنم در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، با وکیل در اهواز یا وکلای متخصص موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید مشورت کنید.
کاربری‌های شایع زمین‌ها
در ادامه، به برخی از کاربری‌های شایع زمین‌ها اشاره می‌کنیم:
1. کاربری مسکونی: این نوع کاربری برای ساخت واحدهای مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌تواند شامل ویلایی، آپارتمانی، خانه‌های تک خانوار و مجتمع‌های مسکونی باشد.
2. کاربری تجاری: این کاربری برای فعالیت‌های تجاری و خدماتی استفاده می‌شود. مثال‌هایی از آن عبارتند از فروشگاه‌ها، رستوران‌ها، دفاتر تجاری، هتل‌ها و مراکز خرید.
3. کاربری صنعتی: زمین‌های با کاربری صنعتی برای فعالیت‌های صنعتی و تولیدی استفاده می‌شوند. این شامل کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، انبارها و واحدهای تولیدی می‌شود.
4. کاربری کشاورزی: زمین‌های با کاربری کشاورزی برای فعالیت‌های کشاورزی و باغداری استفاده می‌شوند. می‌تواند شامل مزارع، باغ‌ها، گلخانه‌ها و مزارع دامی باشد.
5. کاربری عمومی و خدماتی: این نوع کاربری برای فعالیت‌های عمومی و خدماتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، مدارس، بیمارستان‌ها، کتابخانه‌ها، پارک‌ها، میدان‌ها و محل‌های عمومی شهری.
6. کاربری ورزشی و تفریحی: زمین‌ها و ساختمان‌هایی با این کاربری برای فعالیت‌های ورزشی و تفریحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این شامل ورزشگاه‌ها، باشگاه‌ها، استخرها، پیست‌های اسکی و پارک‌های تفریحی است.
7. کاربری آموزشی و تحقیقاتی: این نوع کاربری برای موسسات آموزشی مانند دانشگاه‌ها، مدارس، مراکز پژوهشی و آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود
بیشتر بخوانید : تفاوت ملک مشاع و مفروز
تخلفات تغییر کاربری زمین در حریم شهر
در صورتی که مالک یا مستغلی زمین اقدام به تخلف در خصوص کاربری ملک نماید، ممکن است بر اساس ماده 100 قانون شهرداری ها، تحت اقدامات قانونی قرار گیرد و محکوم به جریمه یا مجازات دیگر شود.
در خصوص تغییر کاربری زمین نیز، باید مراحل و روال مشخصی را طی کنید.
این شامل مراجعه به دفاتر خدمات نوسازی ناحیه‌ای است که زمین در آن واقع شده است.
در این دفاتر، می‌توانید درخواست تغییر کاربری را ثبت کنید و روند اداری مربوطه را انجام دهید.
اطلاعات دقیق درباره مراحل و اسناد مورد نیاز برای تغییر کاربری، در دفاتر خدمات نوسازی ناحیه‌ای در دسترس خواهند بود.
مراجعه به دفاتر خدمات نوسازی ناحیه‌ای، اطلاعات لازم را برای شما فراهم می‌کند و راهنمایی می‌کند که چگونه باید روند تغییر کاربری را طی کنید. همچنین، آنها ممکن است شما را در مورد مقررات و محدودیت‌های مربوط به کاربری زمین نیز آگاه سازند.
لازم به ذکر است که ممکن است برای تغییر کاربری زمین، مجوزها و مستندات اضافی مورد نیاز باشد که بسته به موقعیت و قوانین محلی، متفاوت باشد.
طریقه تغییر کاربری زمین در حریم شهر
دو روش برای تغییر کاربری ملک وجود دارد:
تخریب و نوسازی
درخواست مجوز از کمیسیون ماده 5 قانون تأسیس شورای عالی معماری و شهرسازی.
تغییر کاربری از تجاری به مسکونی بند 3 ماده 15 قانون روابط موجر و مستأجر 1356 ایران، استفاده مسکونی از ملک تجاری در صورتی که محل کسب و تجارت برای سکونت مناسب باشد، تخلف محسوب نمی‌شود و به عنوان یک استثناء از موجبات فسخ قرارداد اجاره در نظر گرفته نمی‌شود.
همچنین، برای تغییر کاربری ملک‌ها نیز استثناهایی وجود دارد و ممکن است برخی از استفاده‌های غیرمسکونی در ملک‌های مسکونی مجاز باشند.
برای مثال، استفاده از ملک مسکونی برای انجام مشاغل خانگی یا ایجاد دفتر وکالت و مشاغلی از این قبیل ممکن است با اخذ مجوز مربوطه تحت شرایط خاص مجاز باشد.
این استثناها و مجوزها بسته به قوانین و مقررات محلی و نظام‌نامه‌های مربوطه قابل اجرا هستند و باید با آنها رعایت و هماهنگی صورت گیرد.
