فرجام خواهی چیست؟
استیناف یا فرجام خواهی یکی از روش‌های اعتراض به آراء قضایی است که در صلاحیت دیوان عالی کشور قرار دارد.
این روش به معنای اعتراض به تصمیم یک دادگاه و ارجاع پرونده به دیوان عالی است که در سلسله مراتب قضایی، به عنوان عالی‌ترین مرجع قضایی کشور، صلاحیت رسیدگی به آن دارد. مفهوم آراء قضایی شامل قرارها و احکامی است که توسط مراجع قضایی درباره پرونده‌های حقوقی و کیفری صادر می‌شود.
به عنوان مثال، بر اساس ماده 32 قانون حمایت خانواده، حکم طلاق که توسط دادگاه خانواده صادر می‌شود، می‌تواند تحت استیناف در دیوان عالی کشور مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به اصل 161 قانون اساسی، دیوان عالی کشور برای نظارت بر اجرای قوانین در محاکم دادگستری تشکیل شده است. بنابراین، آراءی که در این دیوان صادر می‌شود، ممکن است از محاکم نخستین، تجدیدنظر، خانواده، حقوقی، کیفری، نظامی و غیره باشد.
در این متن، به بررسی برخی از آراء قضایی مهم که ممکن است مورد استیناف قرار گیرند، و شرایط و روش رسیدگی به این اعتراض در دیوان عالی کشور خواهیم پرداخت.
آیا استیناف در مورد آراء قضایی خارج از حوزه دیوان عالی کشور نیز امکان پذیر است؟
بله، استیناف یا فرجام خواهی در مورد آراء قضایی خارج از حوزه دیوان عالی کشور نیز امکان پذیر است.
در واقع، استیناف به عنوان یک روش قانونی برای اعتراض به آراء قضایی در کشورهای مختلف وجود دارد و ممکن است در قوانین و مقررات مربوط به سیستم قضایی هر کشور تنظیم شده باشد.
در بسیاری از سیستم‌های قضایی، وجود یک یا چند مرحله استیناف برای اعتراض به آراء قضایی در سطوح عالی‌تری از دیوان عادی است.
این مراحل عموماً شامل دیوان‌های عالی‌تر، دیوان‌های نظامی، دیوان‌های اداری و غیره می‌شوند. این دیوان‌ها اغلب به عنوان مراجع نظارتی یا تجدیدنظر در مورد آراء قضایی صادر شده توسط دیوان‌های پایین‌تر عمل می‌کنند. بنابراین، اگر در یک سیستم قضایی خاص، استیناف برای آراء قضایی خارج از حوزه دیوان عالی کشور تنظیم شده باشد،
امکان اعتراض به آراء قضایی و رسیدگی به آنها در سطوح عالی‌تر از دیوان عادی وجود خواهد داشت.
آراء قابل فرجام خواهی حقوقی در دیوانعالی کشور
ماده 367 قانون آیین دادرسی مدنی ایران در مورد آراء قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور در حوزه حقوقی مقررات زیر را ذکر می‌کند:
1. حکمی که خواسته آن، مبلغی بیشتر از دو میلیون تومان داشته و بدون تجدیدنظر خواهی، قطعیت یافته باشد.
2. احکام مرتبط با اصل نکاح، فسخ نکاح، طلاق، نسب، حجر و وقف.
3. قرارهایی که از دادگاه تجدیدنظر صادر شده باشند و موضوع فرجام خواهی از جمله مسائل حقوقی باشد.
4. قرار سقوط دعوی یا عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا به شرطی که موضوع فرجام خواهی در دیوان عالی کشور از جمله مسائل حقوقی باشد.
به علاوه، ماده 369 قانون آیین دادرسی مدنی موانعی را برای ایجاد حق فرجام خواهی تعیین می‌کند. در صورت وقوع هر یک از این شرایط، رای صادره از دادگاه حقوقی قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور نخواهد بود.
در هر صورت، برای اعتراض به یک رأی قضایی و ایجاد فرجام خواهی در دیوان عالی کشور، لازم است شرایط خاص و ضوابط مربوطه را که در قوانین و مقررات قضایی تعیین شده است رعایت کنید. بهتر است در موارد خاص خود به وکیل در اهواز مراجعه کنید تا شما را در روند استیناف و فرجام خواهی مناسب راهنمایی کند.
لطفاً توجه داشته باشید که مشاوره حقوقی نیازمند بررسی جزئیات و شرایط حسب مورد است.
پیشنهاد می‌کنم در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، با وکیل در اهواز یا وکلای متخصص موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید مشورت کنید.
احکامی که قابل فرجام خواهی نیستند :
احکامی که در ادامه ذکر می‌شود، قابلیت فرجام خواهی در دیوان عالی کشور را ندارند:
1. احکام حقوقی مستند به اقرار قاطع دعوی در دادگاه. این احکام به عنوان نتیجه اقرار طرفین دعوی صادر می‌شوند و در نتیجه قابلیت فرجام خواهی ندارند.
2. احکام حقوقی مستند به نظریه کارشناسی که طرفین دعوی به صورت کتبی، نظر او را به عنوان قاطع دعوی اعلام کرده باشند. در این حالت، تصمیم دادگاه بر اساس نظریه کارشناس قطعیت یافته و قابلیت فرجام خواهی ندارد.
3. احکام مستند به سوگندی که قاطع دعوی باشد. اگر طرفین دعوی به صورت سوگندی حق فرجام خواهی خود را ساقط کنند، احکام مربوطه قابلیت فرجام خواهی ندارند.
4. احکامی که طرفین به صورت مکتوب حق فرجام خواهی خود را نسبت به آن ساقط کرده اند. اگر طرفین دعوی حق فرجام خواهی خود را در قرارداد یا توافقی مکتوب ساقط کنند، قابلیت فرجام خواهی برای آن احکام وجود ندارد.
5. احکامی که به موجب قوانین خاص به عنوان احکام غیر قابل فرجام معرفی شده اند. برخی قوانین ممکن است موارد خاصی را تعیین کنند که قابلیت فرجام خواهی را ندارند و در این صورت، احکام مربوطه در دیوان عالی کشور قابل رسیدگی نیستند.
دقت کنید که شعب دیوان عالی کشور با حضور دو عضو تشکیل می‌شود، یکی از آنان رئیس دادگاه و دیگری قاضی مستشار است. این شعبه‌ها در دیوان عالی کشور برای بررسی و رسیدگی به پرونده‌های قابل فرجام خواهی پس از نقض تشکیل می‌شوند.
چه اشخاصی حق فرجام خواهی دارند ؟
طرفین دعوا، قائم مقام، نمایندگان قانونی و وکلای آنها. دادستان کل کشور
مهلت فرجام خواهی چقدر است؟
مهلت درخواست فرجامی برای اشخاص ساکن ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ انقضای مهلت تجدید نظرخواهی در نظر گرفته شده است.
در صورتی که دادخواست فرجام خارج از مهلت یاد شده تقدیم شود یا در مدت معین شده نقایص موجود رفع نشود، به موجب قرار از سوی دادگاهی که دادخواست به آن تسلیم شده رد می گردد.
ما متعهد به ارائه خدمات حقوقی با کیفیت و حفظ حریم خصوصی شما هستیم.
با توجه به تجربه و تخصص ما، بهترین راه‌حل‌های قانونی را برای موارد خاص شما پیشنهاد خواهیم داد.
برای هماهنگی و دریافت اطلاعات بیشتر، با ما تماس بگیرید:
شماره تماس: [09166229656]
ایمیل: [reza.danesh1978@gmail.com]
موسسه حقوقی داوری دادگران عدالتخواه امید
