ظهور و گسترش شیوه‌های ارتباطی جدید بر بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، علی‌رغم مزایای غیرقابل‌انکار، گاهی مشکلاتی را نیز به همراه دارد. به‌طور خاص، برخی از رفتارهای مجرمانه که پیش‌تر در فضای اجتماعی رخ می‌داد، اکنون در فضای مجازی و به‌ویژه در بستر اینترنت انجام می‌شوند.
به‌عنوان مثال، پیام‌رسان‌های تلگرام، واتساپ و اینستاگرام، بخش بزرگی از ارتباطات مجازی در کشور ما را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین، طبیعی است که برخی مصادیق جرایم تلگرامی مشاهده شود که بزه‌دیدگان آن‌ها قصد دارند اقدام به گزارش و پیگیری این جرایم و تخلفات نمایند. در این راستا، یکی از مهم‌ترین سوالات برای شهروندان این است که حکم قانون و مجازات جرایم تلگرامی چیست.
به همین منظور، در ادامه این مقاله به بررسی این سوال خواهیم پرداخت که جرایم تلگرامی چیست و سپس برخی از مهم‌ترین مصادیق این جرایم را ذکر خواهیم کرد. همچنین، حکم قانون در مورد جرایم تلگرامی را توضیح داده و مجازات برخی از این جرایم را نیز بررسی خواهیم نمود.
جرایم تلگرامی چیست
استفاده از رایانه، اینترنت و فضای مجازی نیازمند قوانینی است که امنیت افراد را در این حوزه تأمین کند. این قوانین باید تا حد امکان از ارتکاب جرایم رایانه‌ای پیشگیری کرده و در صورت وقوع، مجازات‌های متناسب را برای آن‌ها تعیین نمایند. در این راستا، کشور ما در سال 1388 قانونی به نام قانون جرایم رایانه‌ای را به تصویب رساند.
اما سوال این است که جرایم تلگرامی چیست؟ به عبارت دیگر، جرایم تلگرامی شامل چه مصادیقی هستند و تحت کدام قانون قابل پیگیری می‌باشند؟ در پاسخ باید گفت که جرایم تلگرامی به آن دسته از جرایمی اطلاق می‌شود که در فضای اینترنتی و به‌ویژه در پیام‌رسان تلگرام انجام می‌شوند و از این رو با سایر جرایم غیررایانه‌ای که در فضای حقیقی رخ می‌دهند، تفاوت دارند.
جرایم تلگرامی انواع و اقسام متنوعی دارند که می‌توان حکم قانونی و مجازات هر یک از آن‌ها را به تفکیک در قانون جرایم رایانه‌ای بیان کرد. به‌عنوان مثال، هک تلگرام و کلاهبرداری در تلگرام از جمله این موارد هستند. در قسمت‌های بعدی، به تفصیل مصادیق جرایم تلگرامی و حکم قانونی و مجازات آن‌ها پرداخته خواهد شد.
مصادیق جرایم تلگرامی
جرایم تلگرامی به آن دسته از جرایم رایانه‌ای اطلاق می‌شود که بر بستر اینترنت، به‌ویژه در تلگرام، رخ می‌دهند. مانند سایر جرایم رایانه‌ای و غیررایانه‌ای، این جرایم نیز مشمول مجازات‌های خاص قانونی هستند. اما سوال این است که مصادیق جرایم تلگرامی کدامند و آیا تلگرام به‌گونه‌ای کنترل می‌شود که بتوان مجرمان تلگرامی را مجازات کرد؟
در پاسخ به این سوال، می‌توان گفت که بر اساس **قانون جرایم رایانه‌ای**، مصادیق جرایم تلگرامی شامل موارد متعددی است. از جمله:
1. دسترسی غیرمجاز به داده‌های دیگران: این مورد شامل هک تلگرام دیگران و شنود غیرمجاز محتواهای آن‌ها می‌شود که منجر به اعمال مجازات بر مرتکب می‌گردد.
2. جعل رایانه‌ای و کلاهبرداری اینترنتی: این جرایم به تازگی به‌طور فزاینده‌ای گزارش شده و در دادسرا و دادگاه‌ها مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
3. جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی: این جرایم معمولاً از طریق تهیه، توزیع یا انتشار محتوای مستهجن در تلگرام انجام می‌شوند. به دلیل تنوع این مصادیق، حکم قانونی و مجازات آن‌ها به‌طور ویژه در قانون مشخص شده و شهروندان می‌توانند با ارائه گزارش تخلف، شکایت کنند.
4. هتک حیثیت و نشر اکاذیب: این شامل انتشار عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی دیگران یا انتشار اطلاعات نادرست علیه آن‌ها در تلگرام می‌شود. مجازات و حکم قانونی این جرایم نیز در قانون به‌طور دقیق تعیین شده است.با اینکه تلگرام تحت کنترل خاصی نیست، همه شهروندان می‌توانند با مشاهده هر یک از مصادیق جرایم تلگرامی مانند کلاهبرداری، هک، یا انتشار عکس‌های خصوصی، اقدام به گزارش تخلف کنند و در مراجع مربوطه (دادسرای جرایم رایانه‌ای) شکایت نمایند. مجازات این جرایم نیز در بخش‌های بعدی بیان خواهد شد.
حکم قانون در جرایم تلگرامی
در ارتباط با حکم قانون در جرایم تلگرامی، باید گفت که این جرایم به‌دلیل تنوع و تفاوت‌هایشان، نمی‌توان حکم واحدی برای تمامی آن‌ها ارائه داد. هر یک از مصادیق جرایم تلگرامی ممکن است مجازات‌های متفاوتی داشته باشند. در این بخش، به بررسی حکم قانون در برخی از جرایم تلگرامی مهم مانند کلاهبرداری تلگرامی، هک تلگرام و انتشار عکس‌ها و فیلم‌های مستهجن خواهیم پرداخت.
بر اساس فصل اول قانون جرایم رایانه‌ای، دسته‌ای از جرایم تحت عنوان «جرایم علیه محرمانگی داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی» پیش‌بینی شده است. از جمله این جرایم می‌توان به دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز و جاسوسی رایانه‌ای اشاره کرد. بنابراین، اگر شخصی یکی از این عناوین مجرمانه را از طریق تلگرام انجام دهد، بر اساس حکم قانون، به مجازات محکوم خواهد شد که جزئیات این مجازات در بخش‌های بعدی ذکر می‌شود.
فصل دوم قانون جرایم رایانه‌ای شامل «جرایم علیه صحت و تمامیت داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی» است. این فصل شامل جرایمی همچون جعل رایانه‌ای، تخریب یا اخلال در داده‌ها یا سامانه‌ها، سرقت، کلاهبرداری، جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی، و همچنین هتک حیثیت و نشر اکاذیب می‌باشد. در صورتی که فردی هر یک از این مجازات‌ها را از طریق تلگرام مرتکب شود، حکم قانونی آن بسته به نوع جرم، بر مرتکب قابل اعمال است.
