شهادت بر شهادت چیست؟

شهادت بر شهادت به معنای بیان یک شاهد در مورد شهادت دیگری است. 

در قانون آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری، شهادت یا گواهی به عنوان ادله اثبات دعوی شناخته شده است.

 این به این معناست که در دعاوی حقوقی و کیفری، طرف‌های دعوی می‌توانند با استناد به شهادت شهود، ادعای خود را در دادگاه اثبات کنند یا از خود دفاع کنند.

 در کلیت، شهادت یا گواهی به این معنا است که شخصی که به هر طریقی اطلاعاتی درباره موضوع دعوی را به دست آورده است و به عبارت دیگر، شاهد موقع بوده است، در دادگاه حاضر شده و مطالبی که دیده یا شنیده است، بیان می‌کند. 

در صورتی که شرایط شهادت شرعی (مانند صلاحیت شهود و صحت شهادت) فراهم باشد، قاضی به اعتبار آن شهادت می‌پردازد و در صورت عدم وجود شرایط لازم، میزان اعتبار شهادت به نظر قاضی بستگی خواهد داشت. 

بنابراین، شهادت بر شهادت به طریقی است که شاهدی که اطلاعاتی درباره موضوع پرونده دارد، به عنوان شاهدی دیگر را به دادگاه معرفی کرده و این شاهد دوم نیز شهادت خود را در مورد موضوع دعوی می‌دهد.

 این روش اثبات می‌تواند در برخی موارد کمک کننده و مؤثر باشد ولی معمولاً نیاز به توجیه و تشریح دلایل و مستندات لازم دارد تا قاضی بتواند اعتبار این شهادت را بررسی کند.

 در مواردی که شاهد اصلی نمی‌تواند در دادگاه حضور داشته باشد به دلایلی مانند فوت، بیماری، غیبت و غیره، مفهوم “شهادت بر شهادت” وارد می‌شود.

 در قانون آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری، با توجه به فقه، این نهاد به منظور حل مشکلاتی که به دلیل عدم حضور شاهد اصلی در دادگاه پیش می‌آید، در نظر گرفته شده است.

 به سوال “شهادت بر شهادت یعنی چه”، می‌توان گفت که شهادت بر شهادت به این معنا است که شاهدی که خودش به شخصه اطلاعاتی درباره موضوع شهادت ندارد، شهادت می‌دهد که در گذشته شاهدی دیگر درباره آن موضوع شهادت داده است.

 به عبارت دیگر، در شهادت بر شهادت، یک شخص در دادگاه حضور می‌یابد و شهادت می‌دهد که شخص دیگری در حضور او درباره یک موضوع شهادت داده است. 

در شهادت بر شهادت، شاهدی که در جریان وقوع رویداد حاضر بوده است، شاهد اصلی نامیده می‌شود و شاهدی که شهادتی درباره شاهد اصلی می‌دهد، شاهد فرعی نامیده می‌شود.

 اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا شهادت بر شهادت در امور حقوقی و کیفری اعتبار دارد یا خیر. پاسخ این سؤال مثبت است، با این حال زیر شرایط خاصی که در ادامه بررسی خواهیم کرد، معتبریت آن تعیین می‌شود.